جهالت پیشه

مصطفی عمرزی

با یک مجموعه ی کاغذ پرنت شده در دست، اصرار می کرد: معاهدات تحدید ارضی افغانستان را هیچ غیر پشتونی امضاء نکرده است، اما ناگهان در میان اضافه می کند: این به خلق های پشتون مربوط نیست! رهبران شان انجام داده اند و همچنان در اصدار شطحیات می گوید: درس نمی خوانند، انتحاری می کنند و بالاخره بر اساس حساب فیس بوک خودش، احصائیه می گذارد که30 درصد مردم افغانستان، موافق استرداد خاک های افغانی(پشتونستان) اند و60 یا 65 درصد مخالف اند و چند ژست سخیف دیگر که گویا این قواره ها(بقایای ناقلین آسیای میانه) در افغانستان، فرشته گان معصوم می باشند.

کونړ ژاړي، خو حکومت غوږ نه پرې ګروي

کلونه کېږي، چې پاکستاني ځواکونه زموږ پر خاوره او دردېدلي ولس توغندي وروي، چې موخه یې نه خلک ته معلومه ده او نه حکومت یې د مسوول په صفت سمه پوښتنه وکړه.
ستاسې به په یاد وي،چې یو ځل پخواني دفاع وزیر بسم الله محمدي ویلې و"کرزي صیب د بالمثل عمل امر ورته کړی، خو دوی مني ،چې ناغېړي یې کړې ده" ، خو له بده مرغه دا لړی لا هم روانه ده او د ملي یووالي په څه ناڅه پنځه کلنه دوره کې د پاکستاني ړندو توغندیو باران په درز کې روان دی او دکنړ ولایت پر سرحدي ولسوالیو یې زرګونه توغندي ورولي، چې له کبله یې په سلګونو ملکي وګړیو ته مرګ ژوبله اوښتې او سلګونه کورنۍ د خپلو کورونو پرېښودو ته اړ شوې دي.

هوشدار

حیات الله بخشی

 اگر این خلق به اصلاح نظام بر خیزد
کلفت دور زمان از سر عام بر خیزد

تیم حاکم ز فساد، شانس نکو داد ز دست
نتوانست کزین شرم تمام برخیزد

ظلم ظالم شده افزون ز حد، چاره کنید
 نکند خلق به پا، جمله تمام برخیزد

چو شود فسق و فساد چیره بر اندام نظام
قوت حاکمه و نظم و نظام برخیزد

چاره کن چاره ی پسمانی خلق، ای حاکم!
پیش از آن تا همه گان بهر قیام برخیزد

آه مظلوم به تظلم کده ی دادستان
همچو تیغی ست که از جوف نیام برخیزد

 نشود مردم هوشیار ز افساد نظام
بهر تعدیل تو و بهر نظام برخیزد

غزل

حیات الله بخشی

لب و دندان ترا صدقه شوم
رُخ تابان ترا صدقه شوم

شوکت و شأن تو در حُسن توست
 شوکت و شان ترا صدقه شوم

تیر مژگان تو خوردست دل من
تیر مژگان ترا صدقه شوم

 موی افشان تو شد بستر دل
موی افشان ترا صدقه شوم

لب و دندان تو لعل است و گهر
لب و دندان ترا صدقه شوم

رنگ چشمان توست چون روزم
رنگ چشمان ترا صدقه شوم

گل به دامان تو کام از تو گرفت
گل به دامان ترا صدقه شوم

در وصف کابل

حیات الله بخشی

در دلم پنهان، عشق کابلستان بوده است
در سرم سودای باغ و گلشن آن بوده است

باغ بابر نیز دارد شهرت بی حد و حصر
در جهان ار چند نامی، طاق پغمان بوده است

 آسه مایی را نگر با قامت افراشته اش
در کمینش همچو دامن ده افغانان بوده است

عاشقان و عارفانش در دل کابل زمین
مرجع آمال عام و خاص خاصان بوده است

 چشمه ی خضرش روان است در شهدا دیده یی
آب پاک و صاف و سردش، آب حیوان بوده است

 از طراوت های باغ شهرآرایش شنو
 هر کجا با خط روشن، شعر و دستان بوده است

رسانه ی طرف

مصطفی عمرزی

اگر فکر کرده اید زخم های ناسور تاریخی، التیام می یابند، این انگاره نادرست است. انگلیس ها پس از تحمل تحقیر جنگ اول با افغان ها در اوایل قرن نوزده، آبده ی اندیاگیت را در هند ساختند که در واقع نماد تحریف تاریخ آنان در افغانستان است. با این سمبول، به مردم هند بشارت دادند که با دروازه ی سومنات، پیروزمندانه برگشته اند. تباهی 40 هزار لشکر یک ابر قدرت در افغانستان، رویداد دلخراشی ست که هنوز هم خاطرات آن، زنده نگه داشته می شوند.
خاطرات تحقیر انگلیس ها در جنگ های دوم و سوم با افغان ها، هنوز در ورای کار فرهنگی و رسانه یی به چشم می خورند. زمینگیری تحریک مدنی ما در هر نوبتی، بیشتر با تحریک خارجی، توام بوده است. ارمغان سومین تحقیر انگلیس، تحریک جهالت داخلی بود که هرچند سرکوب شد، اما زخم های ناسور آن، هنوز مردم را به جان هم می اندازند.
با جای پایی در حیات خلوت فارسیست های ایرانی در بی بی سی فارسی (بی بی سی دری)، اما واکنش های ضد افغانی این رسانه بر هیچ کسی پوشیده نیستند.

تبلیغات مجوسی

مصطفی عمرزی

در فرصت دیگر، در مقاله ی «بعضی علایم ناخوش»، تبیین خواهم کرد که یک موج نو رسانه یی ضد پشتون ها در فضای مجازی، راه افتاده که با حمایت مالی و سیاسی، توام است.
در این اواخر، چند رسانه ی دیگر مجوس به نام های «ایران ویر»، «ایران انترنشنل» «و اندیپندنت فارسی»، عرض وجود کرده اند که در تمام آن ها جا هایی مشخصی برای امور افغانستان، ترتیب داده شده اند. در مدت کمی که این رسانه ها ابراز وجود کردند، شاهد انواع بینش های ستمی گری فارس زده در آن ها شده ام که تقریباً اکثر افغان و پشتون ستیزان در آن ها چیزنویسی کرده اند.
عموماً رویکرد مجوسی در منطقه، شامل کشور تاجکستان نیز می شود، اما آن چه در فعالیت های نو ضد ما باب کرده اند، کاملاً ضد افغانی اند. در این میان، رسانه ی «ایران انترنشنل» در کابل، دفتر باز کرده است و با استخدام شماری، سعی می کند به جریان مصادره ی هویت های قومی(فارسی زبان) دامن بزند.

پیشه ی مداحی

مصطفی عمرزی

بسیاری از شخصیت هایی که به گونه ای در جامعه، تابو می شوند، نتیجه ی کار فرهنگی اند. در ادب دری یا به اصطلاح فارسی، پیشه ی مداحی، یگانه منبع تغذی معدود باسوادان جامعه نبوده است. شاهان و زرداران با استخدام طیف مداح، تاریخ هایی ساخته اند و با دیکته ی مقام شامخ، به عوض چهره ی واقعی، ماندگار شده اند.
احمد شاملو در پوهنتون برکلی در دهه ی هشتاد در امریکا سعی کرد با تفسیر درست تاریخ، چهره ی واقعی انوشیروان به اصطلاح عادل را معرفی کند و با تنقید شاهنامه، بسیاری از آن موتیف هایی آن را برشمرد که بد را در جای خوب، معرفی کرده اند.
پیشه ی مداحی، یک اصل فرهنگ فارسی است، اما غنای آن، تعریف یک سره ی صله گذارانی نیست که با خرید یا استخدام یک شاعر، خلاف آن چه بوده اند، خود را معرفی کرده اند.
مداحی به منظور جعل تاریخ، وارونه نمایی و تحریف، به جایی می رسد که در قداست شاهان، آنان را از آسمان ها عبور می دهد. بیت معروف:

برآمد بنیان اندیشی

مصطفی عمرزی

تردید، حوزه ی پژوهش های تاریخی را دگرگون کرده است. به این اساس، برآمد بنیان اندیشی به گمانه های انجامیده که بایسته است روایت تاریخی را از منظر «خوب و بد» بنگریم.
اصرار مدام آرکاییک در زمینه ی اسلامی کشور هایی که جغرافیای پژوهش های مستشرقین بوده اند، عامل ایجاد ذهنیت هایی می شود که بدون درک خوب و بد، از عمق تاریخ، اصالت می سازد. متاسفانه این اصالت که عاری از تبیین جوهره ی ساخت و ساز است، به مبنایی مبدل می شود تا بر اثر «توطئه» ی تاریخی، تنازع سیاسی در شکل فرهنگی نیز بروز کند.
برآمد بنیان اندیشی در جمهوری اسلامی ایران که پس از دو دهه، خرد بازنگری را به منطقه ی پیرامون منتقل می کند، اگر در ایران، ابواب نو گشوده است، در کشور هایی چون افغانستان، تردید برای بازنگری را به ارمغان می آورد.

افشای افتضاح دیگر
(معرفی کتاب «سنگ های آسمانی»)

مصطفی عمرزی

طی کوشش های زیاد، از آدرس ها و افرادی گفته و آورده ام که در این نوشته با قید موکد، بار دیگر هشدار می دهند، فساد فکری جریان هایی را دست کم نگیریم که حالا به حد رونمایی می رسند.
اخبار توهین ارزش های ملی را به نام آزادی های تعریف نشده، توجیه می کردند و از مسوولیت هایی شانه خالی کرده اند که شمار دیگر با توهین به مقدسات اسلامی، در کشور های خارجی، حیثیت و آبروی میلیون ها مسلمان را می برند.
آنارشیسم فکری ناشی از بی توجهی، وارد مرحله ای شده است که دیگر با هیچ نامی   نمی شود در برابر آن ها خاموش ماند. کسانی که در پی توجیه اند، بدانند که برخورد آنان در پی آمد ناگواری ها، مسوولیت های بیشتری را متوجه آنان می کند و در این نوبت، مُهر خاین و خائف، به کسانی می خورد که در رده ی به اصطلاح چیزفهمان و فرهنگیان، از هراس از دست دادن معاشات دالری و کُرسی های سودآورد، نه خود کاری کردند و نه کسانی را گذاشتند که فی سبیل الله و برای افغان بودن، عمر و سرمایه ی خویش را هزینه می کنند.

(( د اماني استقلال سل کاله پوره شول))
یو عجیبه سند

محمد ایاز نوري آزادي  ۱۸/۰۹/۲۰۱۹

 غل حبیب الله غازي امان الله خان ته بیرته د بادشاهي د مقام د تسلیم کولو وړاندیز کوي

٭٭٭

په دې وسیله د قلم په قوي ژبه، د اخلاص او منطق په مضبوطه وسله د ګران تاریخي افغانستان د معاصر تاریخ یوه مهمه او ویاړمنه ورځ د ۱۲۹۸ل کال د زمري د میاشتې ۲۸ نېټه خپل هر هېواد وال ورور، خور، مشر، کشر ته مبارکي وایم. په دغه نېټه افغان آزادي پال ملت د انګرېزي استعمار څخه د وسلې والې جګړې څخه پس د خپل اتل قائید اعلیحضرت غازي امیر امان الله خان په سروالي د خپل افغانستان سیاسي خپلواکي په رسمي ټوګه درج د تقویم کړله. په همدې ورځ غازي پاچا امان الله خان له شاهي ارګ څخه د کابل د زرنگار پارک په موقعیت کې د «زرناگار» کوټې ته تشریف راووړ او د مستقل افغانستان رسمي سند في مابین د افغانستان دولت او لوئې برتانیې تر منځ ئې لاسلیک او توشیح کړ. همدلته پاچا امان الله خطاب حاضرو افغانانو ته هدایت ورکړ، چې پس له دې هر کال همداء د زمري د میاشتې ۲۸ نېټه د هېواد افغانستان د سیاسي آزادۍ د ورځې په حیث ولمانځي.

سیاست دوست او دښمن نه پېژني؟؟

عبدالله وردک ، انګلستان - آګست - ۲۰۱۹

ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله (ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ.

ګرانو او قدرمنو لوستونکو!

نن سبا، دغه جمله چې ”سیاست دوست او دښمن نه پېژني“، په هرځای کې له ځینو خلکو څخه، په هر وخت کې اورېدل کیږي.
الله (ج) ته معلومه ده، چې زه کله دغه ناوړه جمله، د چا له خولې، او په خاصه توګه، د یوه افغان سیاستوال، او یا سیاسی کارپوه څخه واورم، نو زما په ټول وجود، د اور لمبې بلې شي.
هرکله چې کوم یوه سیاستوال، او یا د هغه ملاتړو، دغه ناوړه جمله وکاروله، نو پوه شئ، چې دغه سیاستوال، او د هغه ملاتړي، خلکو ته صادق ندي، او د خدمت تر نامه لاندې، د ورانولو اراده لري.
زما په نظر سره باید دغه جملې داسې ولیکل شي، چې ”په ریښتیا سره، بد سیاست دوست او دښمن نه پېژني“. لېکن، ”ښه سیاست هر وخت دوست او دښمن ډېر ښه پېژني“.

غازي امان الله خان او د خپلواکۍ ورځ

ليکوال : ولي افغان

 د زمري ٢٨ هغه بختوره ورځ ده، چې افغانستان له ښکېلاکګر انګرېز څخه خلاص او خپلواک هېواد شو. د دې خپلواکۍ اتل غازي امان الله خان و، چې ورسره زړور افغانان يو ځاى و او افغانستان يې له ښکېلاکګرو خلاص کړ.
د ١٢٩٨ لمريز کال د زمري ٢٨ د کال په ټولو ورځو کې زموږ د هېواد او ولس لپاره ډېره مقدسه ورځ ده. ټول هېوادونه د خپل استقلال او ازادۍ ورځې په ډېرې مينې سره لمانځي او ټولو هېوادوالو ته دا روحيه ورکوي، چې دوى په نړۍ کې څوک دي او هېواد يې څومره ارزښت لري.
غازي امان الله خان هغه څوک و، چې هېوادوالو او خپل ګران هېواد ته يې دا خوشحالي راوړه او اوس موږ هر کال د زمري ٢٨ په ډېره مينه او خوشحالۍ لمانځو او خپلو هېوادوالو او خپل راروان نسل ته دا ورښايو، چې موږ څوک يو او بايد له خپل هېواد سره څنګه مينه وکړو.

در وصف مقام معلم

حیات الله بخشی

جهان، روشن ز سیمای معلم
گل و گلشن، قدم های معلم

به قلب و سینه ی دانا و عالم
مزار و مسکن و جای معلم

 همه گنج علوم در روی گیتی
بود تحت قدم های معلم

 سزاوار است اگر بوسی به اخلاص
 دو دستان، اگر پای معلم

به درگاه خدا گردد اجابت
بگیر حرف و دعاهای معلم

غزل

حیات الله بخشی

شبنم صبحم، ز برگ روزگار افتاده ام
 قطره ی موجم، ز بحر بی کنار افتاده ام

 اختر این کهکشانم، لیک از اقبال بد
در میان اختران از اعتبار افتاده ام

شاخه ی پُر برگ و بارم، لیک در پاییز دهر
زرد و زار گردیده ام از برگ و بار افتاده ام

 باز اقبال شهانم، لیک از ادبار بخت
صید دام دهر دونم، زرد و زار افتاده ام

 ماه تابانم و لیکن در خسوف زنده گی
 نقش خاسف گشته ام از نور و نار افتاده ام

درد

حیات الله بخشی

دردمندم از زبانم درد می باید شنید
 غصه ها و ناله های سرد می باید شنید

تا که باور گرددت از وضع ناهنجار ما
 وضع ما از ماه تنها گِرد می باید شنید

 قصه های ما و گیتی راست ناید در شمار
 هرچه با ما می کند یا کرد می باید شنید

تا چه ها کرد این خزان برگ ریزان در چمن
از زبان برگ های زرد می باید شنید

تا سراید غصه های دور گیتی از سرت
 شعر و دستان یا سرود و فرد می باید شنید